BÖTE Bölümleri ve Uzaktan Eğitimin Geleceği;

merhaba:
önümüzdeki aylarda Uzaktan Eğitim konusunda yapılacak olan bir toplantı için konu başlığı belirlenirken Enformatik bölümleri ve Uzaktan Eğitim gündeme geldi, bende hemen BÖTE bölümlerinin ilk kuruluş yıllarında bu bölüm mezunlarının hangi alanlarda görev yapacakları konusunu düşünürken belirlediğimiz 6 başlığı hatırladım ve notlarına geri dönüp baktım. Bu başlıklardan (temel hedef) birisinin Uzaktan Eğitim olduğunu hayretle gördüm :-). Daha fazla ileriye gitmeden bu yıl ÖSYM tarafından yapılan ve LYS sonuçlarına göre Uzaktan Eğitimle lisans programlarına öğrenci alan Üniversite/Bölümlere baktığımda (Tablo 1);

Üniversite Adı	Fakülte Adı	Bölüm Adı	Kontenjan
HOCA AHMET YESEVİ	Bilişim Teknolojileri ve Mühendislik F.	Bilgisayar Mühendisliği (Uzaktan Eğitim)	100
HOCA AHMET YESEVİ	Bilişim Teknolojileri ve Mühendislik F.	Endüstri Mühendisliği (Uzaktan Eğitim)	100
HOCA AHMET YESEVİ	Bilişim Teknolojileri ve Mühendislik F.	Yönetim Bilişim Sistemleri (Uzaktan Eğitim)	100
İSTANBUL Ü.	Hasan Ali Yücel Eğitim F.	Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğr. (Uzaktan Eğitim)	103
İSTANBUL Ü.	İktisat F.	Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri (Uzaktan Eğitim)	103
İSTANBUL Ü.	İktisat F.	Ekonometri (Uzaktan Eğitim)	31
İSTANBUL Ü.	İletişim F.	Gazetecilik (Uzaktan Eğitim)	103
İSTANBUL Ü.	İletişim F.	Halkla İlişkiler ve Tanıtım (Uzaktan Eğitim)	103
İSTANBUL Ü.	İktisat F.	İktisat (Uzaktan Eğitim)	103
İSTANBUL Ü.	İktisat F.	İşletme (Uzaktan Eğitim)	103
İSTANBUL Ü.	İktisat F.	Maliye (Uzaktan Eğitim)	103
İSTANBUL Ü.	İletişim F.	Radyo, Televizyon ve Sinema (Uzaktan Eğitim)	103
İSTANBUL Ü.	Edebiyat F.	Türk Dili ve Edebiyatı (Uzaktan Eğitim)	103
KARABÜK Ü.	Mühendislik F.	Bilgisayar Mühendisliği (Uzaktan Eğitim)	103
KARABÜK Ü.	Mühendislik F.	Endüstri Mühendisliği (Uzaktan Eğitim)	67
KARABÜK Ü.	Fen-Edebiyat F.	İngiliz Dili ve Edebiyatı (Uzaktan Eğitim)	103
KARABÜK Ü.	Fen-Edebiyat F.	Tarih (Uzaktan Eğitim)	103
KARADENİZ TEKNİK Ü. (TRABZON)	Fatih Eğitim F.	Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğr. (Uzaktan Eğitim)	62
SAKARYA Ü.	Mühendislik F.	Bilgisayar Mühendisliği (Uzaktan Eğitim)	77
SAKARYA Ü.	Eğitim F.	Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğr. (Uzaktan Eğitim)	67
SAKARYA Ü.	Mühendislik F.	Endüstri Mühendisliği (Uzaktan Eğitim)	77
SAKARYA Ü.	İktisadi ve İdari Bilimler F.	İnsan Kaynakları Yönetimi (Uzaktan Eğitim)	103
SAKARYA Ü.	İktisadi ve İdari Bilimler F.	Kamu Yönetimi (Uzaktan Eğitim)	103
SAKARYA Ü.	İktisadi ve İdari Bilimler F.	Maliye (Uzaktan Eğitim)	103

24 adet 4 yıllık lisans programı olduğunu ve ilk yerleşme sonucunda KKTC’de doluluk oranı %20,78’te kalırken bu 24 programda doluluk oranının %71,02 olduğu görülmektedir (OSYM, 2010, Tablo 4).
4 yıllık lisans programlarının yanı sıra Uzaktan Eğitim’le öğrenci alan Meslek Yüksek Okullarına bakıldığında (OSYM 2010, Tablo 3A);

Program	Kaç Yerde
Bilgisayar Programcılığı (Uzaktan Eğitim)	23
İşletme Yönetimi Uzaktan Eğitim)	9
Turizm ve Otel İşletmeciliği (Uzaktan Eğitim)	7
Bilgi Yönetimi (Uzaktan Eğitim)	6
Lojistik (Uzaktan Eğitim)	6
Dış Ticaret (Uzaktan Eğitim)	3
Elektronik Teknolojisi (Uzaktan Eğitim)	3
Muhasebe ve Vergi Uygulamaları (Uzaktan Eğitim)	3
Eczane Hizmetleri (Uzaktan Eğitim)	2
Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi (Uzaktan Eğitim)	2
Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik (Uzaktan Eğitim)	2
Toplam=	66

Burada da, 66 adet bölümün olduğu görülüyor. Bizdeki bu gelişmelerin benzeri ve çok daha hızlısı genel olarak bütün dünyada yaşanmaktadır. Artık Uzaktan Eğitimin, Yüzyüze kadar etkili olduğu, Harmanlanmış öğretim ortamlarının (U.S. Department of Education) daha etkili olduğu konusunda genel bir kabul oluşmaya başladığını söylemek çok iddialı olmayacaktır.
Şimdi, konu bu kadar önem kazanınca BÖTE bölümlerinin Uzaktan Eğitim için insan kayanağı olup-olamayacağı noktasından bakacak olursak; Yüksek Öğretim Kurumu tarafından BÖTE bölümleri olan Eğitim Fakültelerine gönderilen 25.6.2006 tarihli yazıda; uygulanacak yeni program bildirilmektedir. Bu programda yer alan derslere baktığımızda;

Uzaktan Eğitim* (2-2-3)

Uzaktan eğitime giriş, uzaktan eğitimin kullandığı öğretim ortamları, uzaktan eğitimde kullanılan teknolojiler: TV, Video, Radyo ve Yazılı materyaller. Bu teknolojilerin planlanmasında, hazırlanmasında ve uygulamasında kullanılan teknik ve yöntemler. Uzaktan eğitim ile ilgili temel kavramlar, radyo ile öğretimin yapısı ve işleyişi, Video ve film katalogları, eğitsel televizyonun tarihi gelişimi ve yapılmış araştırmalar, çocuk TV programları ve önemi, yetişkin TV programları ve önemi, açık lise programlarının analizi, açık üniversite programlarının analizi, internet okulları ve sanal sınıflar, iletişim ve enformasyon teknolojilerinin uzaktan eğitim süreci görüş açısıyla yorumlanması, uzaktan eğitimde uydu teknolojileri.

İnternet Tabanlı Programlama (3-2-4)

Internet üzerinde kullanılan programlama dilleri, Internet programlama istemci sunucu mimariye giriş, Web sunucusu kurulumu, programlama diline (asp, php, .net, jsp, vb.)göre ayarları, Internet programlama için kullanılan editörler ve program geliştirme ortamları, Programlamaya giriş, değişkenler, sabitler, diziler, programlamda kullanılan fonksiyonlar, (karakter, sayısal, mantıksal, tarih vb.), program akış kontrol deyimleri (if, switch, case vb.) ve kullanımı, program döngü deyimleri ve kullanımı (do-while, for, loop vb.), sunucu ve ortam değişkenleri ve kullanımı, internet programlamada çerez kavramı ve kullanım alanları, internet üzerinden HTTP istek ve cevaplarının gönderilmesi, internet üzerinden veritabanına bağlanmak ve işlemler gerçekleştirmek, veri tabanında bulunan bilgilerin listelenmesi, sıralanması, değiştirilmesi, eğitim amaçlı dinamik bir internet uygulamasının geliştirilmesi.

Ile;

Web Tasarımı (2-2-3)

Web yayıncılığı ve Site tasarım süreci, HTML’e giriş, Bağlantılar ve Internet adreslerinin kullanımı, Web editörünün kullanımı, HTML ile resim ve görüntülerin kullanımı, HTML ile sayfa tasarımı, arka planlar, renkler ve metinler, HTML ile tablolar ve listeler, HTML ile çerçeve ve katman kullanımı, HTML form ve form elemanları, HTML şablonlarının kullanımı, HTML ve diğer ortam türleri, HTML ve diğer ortam türleri, Biçimlendirmede Stil sayfalarının kullanımı, HTML ile Dinamik sayfalar oluşturma, Web Tasarımında yenilikler XML, RSS, Blog, Web sitesi projesi ve uygulamaları, İnternet/web destekli/temelli öğrenmede temel kavramlar; İnternet/web destekli/temelli öğrenmenin kuramsal temelleri; avantaj ve dezavantajları; İnternet/web destekli/temelli öğrenmede bir ders iskeleti oluşturma; İnternet/web destekli/temelli öğrenmede tasarım ilkelerini kullanma; İnternet/web destekli/temelli öğrenmede etkileşimi uygun biçimde kullanma, Web temelli/destekli öğrenme ortamlarında karşılaşılabilecek temel teknik problemler ve çözüm yolları.

derslerinin bu bölümlerin (A) alan dersleri arasında yer aldığını bu derslere ek olarak, WEB/Internet/Uaktan Eğitim için içerik/Ortam geliştirmede gerekli olabilecek olan diğer teknik alan bilgisi dersleriyle birlikte, teknik olmayan Alan Bilgisi deslerinden Öğretim Tasarımı derslerinin de yer aldığı görülecektir.
Sonuç olarak, kapatılıp-kapatılmaması tartışılan bu bölüm mezunu öğrencilerin önümüzdeki yıllarda Uzaktan Eğitim alanına girmek isteyen, bu alanda halen var olan ve kendini geliştirmek isteyen Eğitim/Öğretim kurumları tarafında tercih edilen bireyler olacağını söylemek zor değildir. sayıları 92’e ulaşan program sayısıyla günümüzün artan ihtiyacı olan Uzaktan Eğitimin insan kayanağını oluşturabilecek BÖTE’ler bir yanda dururken bu ihtiyacı henüz bir elin parmakları kadar olmayan Enformatik Bölümleriyle karşılamaya çalışmak doğru bir yaklaşım olmayacaktır.

saygılarımla,

M. Yaşar Özden